Ovo su neki termini koje samo pronašao istražujući jugoslovensku kinematografiju. Veoma zanimljive i bitne izraze koji su korišćeni da bi se objasnile pojave da neki filmovi više ne postoje ili su bili cenzurisani i sakriveni od javnosti.
Film u bunkeru je izraz kojim se opisuje film koji je napravljen, odnosno zadovoljava sve tehničke uslove za prikazivanje, ali koji nije dostupan javnosti zbog pravnih ili političkih razloga. Pod time se obično podrazumijevaju filmovi snimljeni u kinematografijama autoritarnih ili totalitarnih zemalja, a čiji ih režimi zabranjuju zbog navodne subverzivnosti ili neusklađenosti sa službenom ideologijom; ponekad se to zna dogoditi i sa prikazanim, pa čak i prilično popularnim filmovima, ali koji su zbog novih političkih i drugih okolnosti postali nepodobni ili publiku podsjećali na neke po vlast neugodne detalje (glavni glumac koji je pobjegao iz zemlje, slavljenje režimskog političara koji je u međuvremenu postao državni neprijatelj ili neosoba i sl.).
Najčešće se pod time podrazumijeva praksa u Sovjetskom Savezu, odnosno zemljama nekadašnjeg Istočnog bloka. Takvi filmovi su se povlačili iz distribucije, odnosno smještali u posebna, nepristupačna skladišta kolokvijalno nazvana „bunkeri“. U njima su znali ostajati sve dok se političke okolnosti ne bi promijenile, odnosno film postao ponovno „podoban“.
Slične situacije, s druge strane, se znaju dogoditi i u kinematografijama zapadnih zemalja, pri čemu motiv za stavljanje filmova u bunker može biti sudski spor oko autorskih ili distribucijskih prava, sadržaj koji je postao neprihvatljiv uslijed novih i strožih cenzorskih standarda – kao što je bio slučaj sa filmovima tzv. predkodovskog Hollywooda 1930-ih – a nekada i iz želje samih tvoraca uvjerenih kako je riječ o ostvarenju ispod svih estetskih i umjetničkih standarda, a čije bi im prikazivanje nanijelo nepotrebnu sramotu.
Na prostoru bivše Jugoslavije su dva najpoznatija filma koja su završila u bunkeru Ciguli miguli iz 1952. godine (koji je odatle izašao 1977. godine) i WR: Misterije organizma, koji je u bunkeru bio od 1971. do 1988.
Izgubljeni film je izraz koji se koristi za cjelovečernji ili kratki film za koga se zna da je proizveden, odnosno da je postojao, ali se danas nijedan njegov primjerak ne može pronaći u studijskim arhivima, privatnim zbirkama ili javnim kinotekama.
Izgubljeni filmovi su karakteristika ranih perioda, odnosno prvih decenija filma, pa se tako, npr. pretpostavlja da je u SAD daleko više nijemih filmova izgubljeno nego što ih je sačuvano, odnosno da je izgubljeno oko polovice svih zvučnih filmova u periodu od 1927. do 1950.
Crni talas
Crni talas ili Crni val, ponekada se naziva i Novi film, je izraz kojim se opisuju trendovi u jugoslovenskoj kinematografiji u drugoj polovini 1960-ih i na početku 1970-ih, odnosno svojevrsni pokret kojem je karakteristika bila sklonost prema eksperimentisanju u formi i umjetničkoj orijentaciji, ali i prikaz mračnih strana života u tadašnjoj jugoslovenskoj državi, kao i sve kritičniji stav prema njenom komunističkom poretku.
Autori Crnog talasa su velikim dijelom inspiraciju crpili iz sličnih trendova u svjetskim kinematografijama, prije svega francuskog Novog vala, kao i koristili djelomičnu liberalizaciju jugoslovenskog društva do koje je došlo sredinom 1960-ih. Ostvarenja Crnog talasa se često navode kao najveći međunarodni uspjesi jugoslovenske kinematografije, pri čemu se posebno ističu autori kao što su Aleksandar Petrović, Dušan Makavejev i Želimir Žilnik koji su uspjeli osvojiti niz prestižnih festivalskih nagrada.
Velike studentske demonstracije 1968. godine su brojnim autorima dali poticaj da postanu još kritičniji prema poretku, a što je počelo izazivati reakciju od strane vladajućeg Saveza komunista u čijem je službenom glasilu Borba 3. augusta 1969. objavljen članak Crni val u našem filmu, po kome će trend dobiti ime. Uglavnom verbalne kritike su godine 1971. eskalirale u otvorenu represiju kada je zabranjen kontroverzni film WR: Misterije organizma (koji će potom deceniju i pol ostati u bunkeru), dok je Lazar Stojanović, autor studentskog filma Plastični Isus godine 1973. završio u zatvoru zbog „neprijateljske propagande“. Ti se događaji smatraju krajem Crnog talasa, odnosno početkom tzv. olovnih godina u jugoslovenskoj kinematografiji koji je korespondirao sa gušenjem kreativnih i drugih sloboda u državi.
Prašina sa Marsa 